۱۰ توصیه‌ی کلیدی حاییم شفیر، طرّاح مشهور بازی‌های فکری، برای پدرها و مادرها
۱) تا جایی که برای‌تان امکان دارد، با کودکان‌تان هم‌بازی شوید…
هیچ‌چیز نمی‌تواند برای کودکان، جایِ هم‌بازی شدن با بزرگ‌ترها را بگیرد؛ به همین سادگی! بازی کردنِ کودکان با یکدیگر، می‌تواند مهارت‌ها و قابلیت‌های اجتماعی آن‌ها را افزایش دهد ولی وقتی‌که خودانگاره‌ی همه‌ی شرکت‌کنندگانِ یک بازی، محدود و شکننده باشد، نتیجه‌ی نهاییِ بازی، بسیار پُراَهمّیت شده و به‌تبعِ آن، تنشِ به‌وجودآمده نیز بسیار زیاد خواهد بود؛ برعکس، بازی کردنِ یک آدم‌بزرگ با کودکان، نشان می‌دهد که نتیجه‌ی نهاییِ بازی، می‌تواند نسبی باشد؛ چگونه؟ با وضعِ یک اُلگوی شخصی، از سوی همان آدم‌بزرگ…
(خودانگاره، در علم روان‌شناسی، عبارت است از تصویری که ما از خودمان در ذهن داریم. به طور خلاصه می‌توان گفت که این تصویر، به‌علّت ناتوانیِ فیزیکی و عدم کمالِ عقلیِ ما در دوران کودکی، تصویری است محدود و شکننده…)
۲) در هنگام بازی، گوشی‌های خود را خاموش کنید!
به بازی، به‌عنوان یک فعالیت گروهی و مفید، احترام گذاشته و نشان دهید که با تمام تمرکز خود، در بازی، حاضر می‌شوید. خاموش کردنِ تلفن همراه یا تلویزیون، نشان‌دهنده و زمینه‌سازِ افزایش تمرکز شما و کودکان شما، برای حضور در بازی است…
۳) حتماً بازی‌هایی را انتخاب کنید که خودتان از انجام‌شان لذّت می‌برید…
اگر شما صِرفاً به لذّت بُردن از بازی، تظاهر کنید، کودکان متوجه خواهند شد و درسی که از این هم‌بازی شدن می‌گیرند، چیزی جُز تظاهر نخواهد بود! (به همین دلیل، من تلاش می‌کنم بازی‌هایی طرّاحی کنم که برای همه‌ی سنین مناسب باشند.)
۴) لذّت پیروزی را انکار نکنید…
امّا بیش‌ازحد نیز بزرگ جلوه‌اَش ندهید! مراقبِ غرورِ بازنده‌های بازی باشید! هرگز سعی نکنید باخت را برای کودکان، معمولی یا مناسب جلوه دهید؛ این کار، بسیار تحقیرآمیز است! در عوض، کودکان را برای شهامت‌شان و برای درگیر شدنِ خوب‌شان با بازی، تحسین کنید -البته اگر واقعاً شایسته‌ی تحسین بودند. به کودکان خود، انگیزه بدهید تا ایده‌های خود را دنبال کنند…
۵) هرگز کودکان را وادار به انجامِ بازی‌هایی که دوست ندارند، نکنید!
نیازی به توضیح نیست که این کار ممکن است دلزدگی به بار بیاورد! حتماً بازی‌هایی را که مناسب می‌دانید، به کودکان‌تان پیشنهاد بدهید ولی بگذارید انجام یا عدم انجامِ آن بازی را خودشان آزادانه انتخاب کنند…
۶) بازی‌هایی را انتخاب کنید که در آن‌ها، کودکانِ شما نیز شانسِ برنده شدن را داشته باشد…
ساده‌ترین بازی‌هایی که این ویژگی را دارند، بازی‌هایی هستند که عنصر شانس در آن‌ها دخیل است (مثلاً بازی‌هایی که سرنوشت‌شان را پرتاب تاس مشخص می‌کند)؛ شانس، به کودکان و آدم‌بزرگ‌ها به یک اندازه رو می‌کند! در مرحله‌ی بعد، بازی‌هایی هستند که نقش حافظه و تشخیصِ اُلگوها یا تفاوت‌ها در آن‌ها پُررنگ است. در آخر، می‌توانید از بازی‌های استراتژیکی استفاده کنید که درکِ استراتژیِ آن‌ها برای کودکان، دشوار نباشد…
۷) هرگز -برای تسلّی دادن در هنگامِ باخت- به کودک نگویید: «این فقط یه بازیه!»…
(مطمئنم که با مطالعه‌ی سطورِ پیشینِ این متن، خودتان دلیلِ این امر را به‌درستی دریافته‌اید!) بازی، فقط یک بازی نیست! بازی، یک فعالیت آموزشی بسیار ارزشمند و تأثیرگذار است و پیروز شدن در این فعالیت، نمی‌تواند بی‌اهمّیت باشد… امّا باید توجه داشت که مهم‌تر از پیروزی، شهامت و تلاشِ صادقانه برای رسیدن به پیروزی است…
۸) گهگاه حتی بدون حضور و مُشارکتِ کودکان‌تان نیز به بازی بپردازید…
با این کار، خانه را تبدیل به مکانی می‌کنید که بازی، جُزیی از آن است و مطمئن می‌شوید که کودکانِ شما، به بازی، نه به چشمِ یک رفتار ویژه، که به‌عنوان بخشی از زندگی روزانه نگاه نمی‌کند…
۹) بازی‌ها را برای کودکان‌تان تبدیل به درس‌های زندگی نکنید…
یک بازی خوب، به‌راحتی و قطعاً بسیار بهتر از شما، نقشِ آموزگار را برای کودکان ایفا خواهد کرد! لازم نیست به کودکان بگویید که باید چه درسی از یک بازی بگیرند؛ بازی‌ها مستقیم و غیرمستقیم، بر جسم و جانِ کودکان تأثیر گذاشته و آن‌چه را که لازم است، به آن‌ها می‌آموزند…
۱۰) از بازی‌های تیمی و هم تیمی شدن با کودکان‌تان غافل نشوید…
چنین موقعیت‌هایی، به کودکان نشان می‌دهند که رقابت، اَمری اختیاری، موقّت و نمادین است و قطعاً نمی‌تواند و نباید روی روابط حقیقی و واقعی تأثیر بگذارد…
مترجم: دکتر کیومرث قنبری آذر
بازی / بازی فکری / کودک / کودکان / والدین / پدر و مادر / پدرها و مادرها / حاییم شفیر / هاییم شفیر / بردگیم / بوردگیم / بازی فکری / بازی رومیزی / Board game /