یادداشتی از «کیومرث قنبری آذر»
تا به حال هیچ‌گاه به قدرتِ خود در واکنش نشان دادن نسبت به اتفاقات و رویدادهای دور‌و‌بَرِتان فکر کرده‌اید؟ آیا از سرعت‌عملِ خود در امورِ مختلف راضی هستید؟ تا کنون پیش آمده که سرِ میزی نشسته باشید و چیزی از روی میز به پایین بیفتد؟ آیا آن‌قدر سریع بوده‌اید که بتوانید آن چیز را پیش از آن که به زمین برخورد کرده و بشکند، در هوا بگیرید؟ اگر چیزی به‌طرف شما پرتاب شود، تواناییِ به‌موقع کنار رفتن از مسیرِ آن چیز (یا اصطلاحاً جاخالی دادن) را دارید؟ می‌توانید آگهی‌های تلویزیونی را که به‌سرعت در پایین صفحه‌ی نمایشگر زیرنویس میشوند، به‌راحتی بخوانید؟ هیچ برای تان پیش آمده که در هنگام بروز خطری در زمان رانندگی، به جای نشان دادنِ یک واکنشِ مناسب، فرمان اتومبیل را رها کرده و بی اختیار فریاد زده باشید؟!
بازی فکری گلوبز (Gloobz)
قدرتِ عکس‌العمل نشان دادنِ ما نسبت به امورِ مختلف، به عملکردِ چند عامل در وجود ما وابسته است. وقتی اتفاقی می‌افتد که لازم است ما در قبالَش واکنشی انجام دهیم، ابتدا باید حواسّ پنج‌گانه‌ی ما (با کمک هم یا به‌تنهایی) آن اتفاق را درک کنند: زمانی لازم است تا اعضای حس‌گرِ ما، اتفاقِ بیرونی را تبدیل به داده‌های قابلِ درک برای مغز کرده و به مغز ارسال کنند. زمانی دیگر لازم است تا مغز، اطلاعات و داده‌های ارسالی را تحلیل کرده، اتفاق بیرونی را درک کرده و تصمیم مناسبی در قبال آن گرفته و این تصمیم را به شکلِ داده‌هایی قابلِ درک برای اعضای مختلف بدن بازپس بفرستد. پس از این فعل و انفعالات، زمانی نیز لازم است تا عضو یا اعضای موردِ نظر، دستور مغز را درک کرده و طبقِ آن عمل نماید!
بازی فکری اِل کاپیتان (El Capitan)
همان طور که به اختصار گفته شد، برای گرفتنِ لیوانی که از میزِ شام سقوط کرده و نجاتِ آن از شکستن، صدها، هزاران و میلیون‌ها سلّول، عصب و عضله باید با هماهنگیِ کامل عمل کنند! یک واکنشِ به ظاهر ساده، مُستلزمِ ورزیدگی و توانایی همه‌ی آن سلّول‌ها، اعصاب و عضله‌هاست! همه‌ی ما این شانس را نداریم که در موردِ همه‌ی اتفاقاتی که برای ما می‌افتد، به‌موقع یا به‌درستی واکنش نشان بدهیم! برخی از ما در هنگامِ بروزِ حوادث مختلف، (اصطلاحاً) بسیار کُند عمل می‌کنیم و وقتی واکنش نشان می‌دهیم که دیگر کار از کار گذشته است! امّا آیا راه‌حلّی برای رهایی از بندِ چُنین مشکلی هست؟
بازی فکری اِل کاپیتان (El Capitan)
خوشبختانه می‌توانیم بگوییم «بله»! قدرتِ واکنش در افراد (که به هماهنگیِ دو نیم‌کُره‌ی مغز با یکدیگر و با سایرِ اعضای حسّی و حرکتی بدن وابسته است) درست مثل قدرتِ بدنی، قابلیت پرورش و افزایش یافتن دارد. ما می‌توانیم درست همان‌طور که عضلاتِ بدنِ خود را نیرومندتر می‌کنیم، اعصاب حسّی و حرکتی خود را نیز تقویت کنیم. یکی از ابزارهایی که به‌سادگی این کار را برای ما انجام می‌دهند، بازی‌ها و اسباب‌بازی‌های فکری هستند. بازی‌های واکنشی، یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین گروه‌ها در دنیای بازی‌های فکری هستند. این‌گونه بازی‌ها علاوه بر این که بسیار لذّت‌بخش، پُرهیجان و مفرّح هستند، همان‌طور که گفته شد، تأثیری به‌سزا بر افزایشِ سرعت‌عملِ افراد دارند.
بازی فکری پَنیک لَب (Panic Lab)
چند نمونه از بهترین بازی‌هایی که در این زمینه قابلِ اشاره‌اَند، عبارت‌اَند از “گلوبز” (Gloobz)، “پَنیک لَب” (Panic Lab) و “اِل کاپیتان” (El Capitan). این بازی‌ها که از بازی‌های فکری جدید شرکت “ژیگامیک” (Gigamic) فرانسه محسوب میشوند، شامل تعداد زیادی تاس و کارت (با کیفیت‌هایی مثال‌زدنی) هستند و گرچه قوانینی بسیار‌ساده دارند، در‌هنگامِ بازی، پیچیدگی‌های عجیب و غریبی از خود بروز داده و ذهنِ بازیکنان را به‌شدّت به چالش می‌کشند. در “گلوبز”، “پَنیک لَب” و “اِل کاپیتان”، بازیکن باید مُدام تمامی اعضای حسّی و حرکتی خود را آماده و در ارتباطِ کامل با مغزِ نگه دارد تا بتواند امتیازاتِ لازم برای پیروزی را به دست بیاورد.
بازی فکری پَنیک لَب (Panic Lab)
در یادداشت‌های بعدی، به‌تفصیل به معرفیِ بازی‌های “گلوبز”، “پَنیک لَب” و “اِل کاپیتان” خواهیم پرداخت…