نگاهی به بازی‌هایی با تم‌های ژاپنی
سرزمین‌های شرقی کره‌ی زمین، با جغرافیا، فرهنگ و سنت‌های خاص و بی‌نظیرشون، همواره برای غربی‌ها، جالب، مرموز و الهام‌بخش بوده‌ن؛ این امر، بیش از هر جای دیگه‌ای، در ادبیات و هنر غرب به چشم می‌خوره. صنعت بردگیم هم از این الهام‌بخشی و الهام‌جویی بی‌بهره نبوده و بازی‌های فوق‌العاده‌ای در کلاس جهانی بر اساس داستان‌ها، اسطوره‌ها، رویدادهای تاریخی و مناسبات فرهنگی شرق خلق و روانه‌ی بازار شده‌ن. پر واضحه که عبارت شرق، به طور کلی، به کشورهای آسیایی و در برخی تقسیم‌بندی‌ها، به منتها الیه شرقی روسیه و بعضا برخی از کشورهای شمال آفریقا اطلاق می‌شه ولی در این نوشته، ما قصد داریم به بازی‌هایی بپردازیم که با الهام از فرهنگ، دین، تاریخ یا جغرافیای کشور زیبای آفتاب تابان، یعنی ژاپن طراحی و تولید شده‌ن… البته اجازه بدین که دایره رو باز هم کوچک‌تر کنیم -چون مجبوریم- و فعلا بسنده کنیم به بازی‌هایی با تم ژاپنی که نسخه‌های داخلی‌شون تولید شده…
1) شمشیر سامورایی (+ توسعه‌دهنده‌ی آفتاب تابان):
یک بازی جذاب با مکانیزم هویت‌های مخفی برای 3 تا 8 بازیکن که شما رو می‌بره به دنیای شوگان‌ها و سامورایی‌ها و نینجاها و کاری می‌کنه که اضطراب و هیجان یک جنگ مخفیانه رو تجربه کنین. شمشیر سامورایی، برادر کوچک‌تر و جوان‌تر بازی بنگ. (غرب وحشی) محسوب می‌شه و اصطلاحا از سیستم بنگ. استفاده می‌کنه ولی در عین حال، شخصیت کاملا مستقلی داره و حتی برخی از بازیکن‌ها -بسته به سلیقه و طبع‌شون- ممکنه این بازی رو به برادر بزرگ‌ترش ترجیح بدن… در ضمن، شمشیر سامورایی، یه کلاس اسلحه‌شناسی هم هست و کلی از اسلحه‌های قدیمی و سنتی ژاپنی رو به‌تون معرفی می‌کنه؛ از جمله ماکی‌بیشی (میخ چهارپر)، ته‌سن (بادبزن مرگ)، مانریکی‌گوساری (زنجیر مرگ)، شمشیر کاتانا و…
یک بازی فوق‌العاده از استاد راینر کنیتسیا -که یکی از کسانی هستن که ارادت فراوانی به تم‌های شرقی دارن- که مکانیزم اصلی‌ش، نفوذ در منطقه و تصاحب منطقه‌ست. در این بازی، بازیکن‌ها برای رسیدن به رهبری و ریاست سه طبقه‌ی مختلف اجتماعی (یا سه کاست)، در ژاپن فئودال قرن چهاردهم میلادی، با هم رقابت می‌کنن: طبقه‌ی مذهبیون یا راهبان، طبقه‌ی تاجران و بازرگانان و طبقه‌ی نظامیان یا ارتشتاران… و در پایان، بازیکنی که رهبری بیش‌ترین کاست‌ها (طبقات) رو در اختیار داشته باشه، برنده‌ی بازی خواهد بود…
این بازی، هیچ ارتباطی با بازی قبلی (شمشیر سامورایی) نداره و صرفا به‌خاطر تمی که دارن، اسم‌هایی شبیه به هم پیدا کرده‌ن.
باز هم ژاپن فئودالی قرون وسطی و باز هم منازعات و درگیری‌های بی‌پایان پیش از یکپارچگی سیاسی و باز هم جناب راینر کنیتسیا، از اساتید تم‌های شرقی و این بار، یک بازی تاسی بسیار جذاب که قدرت ریسک‌پذیری و فرصت‌طلبی شما رو به چالش می‌کشه. دوران جنگ -که در ایران، بنا به دلایلی، با نام جنگ سرد هم شناخته می‌شه- بازی ساده و جذابیه که در اون، شما باید با ترکیب نتایج تاس‌هایی که می‌ریزین، خطوط دفاعی شهرها و استان‌های مختلف ژاپن رو در هم بشکنین و اون شهرها و استان‌ها رو فتح کنین تا بتونین به قدرت اول کشور تبدیل بشین و البته بازی رو هم ببرین.
4) شی‌کوکو (یکی از 5 جزیره‌ی اصلی تشکیل‌دهنده‌ی ژاپن):
فکر نکنین -و قطعا هم فکر نمی‌کنین- که تم‌های ژاپنی فقط تم‌های جنگی و سامورایی‌طور هستن. البته که نه. ژاپنی‌ها سنت‌های دینی فوق‌العاده‌ی دارن که یکی از اون‌ها، یعنی زیارت معابد مقدس، دست‌مایه‌ی خلق بازی شی‌کوکو شده… بازیکن‌ها در این بازی -که برای 3 تا 8 نفر طراحی شده- نقش زائرانی رو بازی می‌کنن که دارن برای زیارت و عبادت، به معبد مقدس یاکوجی می‌رن ولی نکته‌ی مهم، اینه که کسی استقبال شایانی از نفر اول و نفر آخر نخواهد کرد. در شی‌کوکو، راه و رسم پیروزی، میانه‌روی و اعتداله. و اگه فکر می‌کنین که دوم شدن، از اول شدن راحت‌تره، حتما شی‌کوکو رو امتحان کنین -و فیلم بچه‌های آسمان رو هم ببینین.
5) ساکورا (شکوفه یا درخت گیلاس):
یکی دیگه از بازی‌های موجود با تم تعادل و تناسب و میانه‌روی شرقی، بازی ساکوراست؛ یک ایده‌ی بسیار ساده که -باز هم- با نبوغ راینر کنیتسیا، تبدیل به یک بازی جذاب شده. جناب امپراتور ژاپن دارن در میان شکوفه‌های گیلاس تفرج می‌کنن و نقاشان و تصویرگران هم از سرتاسر کشور جمع شده‌ن که تصویر ایشون رو رسم کنن. نکته این‌جاست که برای کشیدن بهترین تابلو از امپراتور، باید تا حد ممکن به ایشون نزدیک شد ولی اگر از یه حدی به ایشون نزدیک بشین یا خدای نکرده بخواین از ایشون جلو بزنین، محافظ‌ها و نگهبان‌ها جوری می‌زنن‌تون که نه تنها از همه‌ی نقاش‌ها عقب می‌افتین، بلکه ممکنه شرافت هنری‌تون هم زیر سوال بره. حالا دیگه خود دانید…
6) تاکنوکو یا تاکه‌نوکو (جوانه‌ی بامبو):
عالی‌جناب امپراتور چین، لطف کرده‌ن و یک قلاده پاندا -به عنوان نماد صلح- هدیه داده‌ن به اعلی‌حضرت امپراتور ژاپن… ایشون هم وظیفه‌ی خطیر نگهداری از این تنبل پرخور دوست‌داشتنی و پرورش بامبو برای سیر کردن شکمش رو گذاشته‌ن به عهده‌ی درباریان محترم (یعنی بازیکن‌ها)… بازیکن‌ها باید بخش‌های مختلف باغ رو زیر کشت بامبو ببرن، آبیاری کنن و با کمک باغبان سلطنتی، یکی از ۳ نوع بامبو (زرد، صورتی، سبز) رو پرورش بدن و هی پرورش بدن و هی پرورش بدن و بریزن تو شکم جناب پاندا که عین چاه ویل می‌مونه و پرشدنی نیست. بازیکنی که زمین‌های زراعی‌ش رو بهتر مدیریت کنه و بیش‌ترین بامبو رو پرورش بده و بتونه اشتهای سیری‌ناپذیر پاندا رو مهار کنه، برنده‌ی بازی می‌شه…
این بازی رو آنتوان باوزا طراحی کرده که یکی دیگه از اساتیدی هست که به تم‌های شرقی، خیلی زیاد علاقه دارن.
7) هانامیکوجی:
هانامیکوجی، حکایت یه بده – بستون جذاب و صددرصد استراتژیکه… شما در هر دور از بازی، ۱۰تا کارت در اختیار دارین که باید ۸ تاش رو بین خودتون و رقیب‌تون قسمت کنین و ۲ تاش رو هم نه خود خورید، نه رقیب دهید… این بده – بستون استراتژیک، برای تصاحب یا استخدام بهترین گیشاهای خیابون هانامیکوجی (یا هانامی-کوجی) در کیوتو اتفاق می‌افته و بالطبع، برنده می‌تونه بهترین گیشاها رو در مهمان‌خانه‌ی خودش داشته باشه تا از مهمان‌هاش پذیرایی کنن… البته بازنده هم کلی گیشای خوب گیرش می‌آد ولی خب دیگه، بین دو نفر، دوم شدن، زیاد لطفی نداره…
برای کسانی که به بازی‌های دو نفره علاقه دارن، هانامیکوجی یه انتخاب عالیه.
8) وزبی:
درسته که وزبی، یه بازی تاسی – کارتیه که تم آن‌چنانی نداره ولی خب اسم و تم تصویری به کار رفته در طراحی‌ش، باعث می‌شه که در دسته‌بندی بازی‌های ژاپن‌محور قرار بگیره. واژه‌ی وزبی یا وازابی (Wazabi)، ظاهرا خوانش دیگه‌ایه از واسابی (Wasabi)، غذای مشهور ژاپنی و تصویرسازی جدید بازی هم با نگاه به کشتی سومو، کشتی سنتی ژاپن، انجام شده (نسخه‌ی اولیه‌ی وزبی، تصویرسازی دیگه‌ای داشت و چندان چنگی به دل نمی‌زد). وزبی، یک پارتی‌گیم پرسرعت و باحاله که در اون، شما باید از شر تاس‌هایی که توی دست‌تونه، خلاص بشین… به هر قیمتی که شده.
خب وقتی که بحث غذاهای ژاپنی به میون می‌آد، نمی‌شه به سوشی و سوشی گو و سوشی گو پارتی اشاره نکرد. این دوتا بازی، بر اساس سنت ژاپنی سوشی‌خوری طراحی شده؛ سنتی که در اون، هر فرد، یک لقمه از غذای خودش می‌خوره و بعد، ظرف غذای خودش رو در اختیار نفر کناری‌ش می‌ذاره تا اون هم یک لقمه بخوره و این کار، به همین شکل ادامه پیدا می‌کنه (البته توجه داشته باشید که این سنت، پیش از شیوع ویروس کووید 19 به وجود اومده) در سوشی گو و سوشی گو پارتی، شما با جمع کردن بهترین لقمه‌ها و بهترین ترکیبات غذایی، امتیاز می‌گیرین و بازی رو -ایشالا- می‌برین.
10) بزرگراه توکیو (+ اتومبیل‌ها):
و البته که فقط سنت و تاریخ ژاپن نیست که مورد توجه طراحان بازی قرار داره. اجازه بدین از سنت بگذریم و در پایان این فهرست، یه سری بزنیم به مدرنیته. بزرگراه توکیو، یکی از شاهکارهای معماری در ژاپن مدرن به حساب می‌آد و با طراحی خاص و پیچ در پیچش، نظر هر بیننده یا گذرنده‌ای رو به خودش جلب می‌کنه… در بازی بزرگراه توکیو، با ترکیبی از استراتژی و مهارت طرف هستیم: شما، از سویی، به یک دید خوب و یک برنامه‌ریزی درست و از سوی دیگه، به دست‌هایی استوار و ماهر نیاز دارین تا بتونین این شاهکار معماری رو به بهترین شکل ممکن بازآفرینی کنین… و بازی رو هم ببرین.