معرفي طراح، ناشر و تاریخچهی بازی: «چائو!» بازی کارتی نسبتاً جدیدی است که اولین بار، در سال 2015، از سوی کمپانی فرانسوی «ژیگامیک» منتشر شد. طراح این بازی، «اولیویه فینه»، زیستشناس، مبتکر و سخنران انگیزشی 42 سالهی فرانسوی است که مجموعه بازی مشهور «Défifoo» (از 1998 تا 2008) و بازی «Fatal Rendez-Vous» (2006) را نیز در کارنامه دارد. واژهی «چائو!» در زبان ایتالیایی، بهمعنای «خداحافظ!» -و همچنین بهمعنای «سلام!»– میباشد!
تصویرسازی «چائو!» نیز بر عهدهی «استفان اسکاپا»، تصویرساز مشهور فرانسوی بودهاست.
تِم، روند داستاني و هدف بازي: «سنگ، کاغذ، قیچی»! واژههای آشنا و خوشآهنگ دوران کودکی…
در مدرسه یاد گرفتیم که اگر A از B قویتر باشد و B از C، پس حتماً A از C قویتر است! بهقول معروف، دو 2 تا، 4 تا! اَظهَرُ من الشّمس!! اما بازی کودکانهی ما، این قانون ساده و منطقی را برنمیتافت و بهجایش، قانونی جذّابتر و چهبسا عادلانهتر را جایگزین میکرد: حالا که A از B قویتر است و B از C، پس بگذار C از A قویتر باشد! «سنگ»، «قیچی» را میکوبد؛ «قیچی»، «کاغذ» را میبُرد؛ «کاغذ» هم «سنگ» را میکو… نه! «کاغذ» هم «سنگ» را میبُر… نه! این هم نه!… آهان! یافتم! «کاغذ»، «سنگ» را میپوشاند! بههمینسادگی!!
در «چائو!»، هر بازیکن، تعدادی کارت با نشانههای «سنگ»، «کاغذ» یا «قیچی» و رنگهای «سبز»، «زرد» و «قرمز» در اختیار دارد. «نشانهها»، از قانون کودکانهی ما پیروی میکنند و «رنگها»، از همان قانون قدیمی که در مدرسه یاد گرفتیم! بازیکنان، بهنوبت بازی کرده و تلاش میکنند تا همهی کارتهای خود را به زمین انداخته و دست خود را خالی کنند! کارتی را میتوان به زمین انداخت که از کارتی که روی زمین هست، «قویتر» باشد: یعنی یا نشانهی قویتری داشته باشد یا در صورت یکسان بودنِ نشانهها، رنگ قویتری داشته باشد (قرمز، قویترین رنگ است و سبز، ضعیفترین رنگ)! بهمحض آنکه یکیاز بازیکنان، موفق به خالی کردنِ دست خود شود، بازی به پایان رسیده و او، برندهی بازی میشود…
مكانيزمها: مدیریت کارتها / مدیریت دست (Hand Management) – سنگ، کاغذ، قیچی (Rock-Paper-Scissors)
(برای شناخت کامل مکانیزمهای بازیهای فکری، میتوانید مقالهی « مکانیزم و انواع آن (در دنیای بازیهای فکری)» را در سایت LBMiND.com یا در کانال تلگرامی @LBMiND مطالعه بفرمایید.)
دستهبندي: بازی دورِهمی یا پارتیگیم / بازی کارتی / بازی واکنشی
قوانين و چگونگی بازي (GamePlay): همانطور که گفته شد، هر بازیکن، در آغاز بازی، 7 کارت میگیرد -که باید تلاش کند هرچهزودتر از شرّشان خلاص شود! معمولاً جوانترین بازیکن، بازی را آغاز کرده و بازی، در جهت حرکت عقربههای ساعت ادامه پیدا میکند مگر آنکه یکیاز «کارتهای ویژه»، جهتِ بازی را عوض کند! پساز اینکه بازیکنِ آغازکننده، اولین کارت را به زمین انداخت، بازیکن بعدی باید یک کارت قویتر را بر روی آن قرار دهد (بخش تِم، روند داستاني و هدف بازي را ببینید). اگر بازیکن نتواند کارتی را از دست خود بازی کند، باید یک کارت اضافی از ستون کارتها بکشد! البته این کارت اضافی، اگر از کارتِ روی زمین، قویتر باشد، میتواند بلافاصله بازی شود…
این جریان، ادامه پیدا میکند تا اینکه یکیاز بازیکنان، موفق به خالی کردنِ دست خود (یعنی بازی کردنِ همهی کارتهایش) شود و بازی را ببرد! شاید فکر کنید که «چائو!»، با همین چند قانون ساده، نباید بازی چندان جذّابی باشد! حق با شماست و اتفاقاً خود آقای «فینه»، طراح بازی «چائو!» نیز با شما همعقیده بودهاست! «فینه» برای اینکه جذّابیتهای «چائو!» را بیشتر و بیشتر کند، چندین «کارت ویژه» را به آن اضافه کردهاست:
کارت «دلقک» یا همان «Joker» معروف!: زورش به همهی کارتها میرسد و همهی کارتها هم زورشان به او میرسد؛ یعنی میتواند روی هر کارتی بازی شود و هر کارتی هم میتواند روی او بازی شود!
کارت «دردسرساز»!: اصولاً بازی نمیشود و وظیفهاَش فقط و فقط ایجاد «دردسر» برای دارندهی بیچارهاش است! برای خلاصی از شرّ این کارت، فقط باید در شرایطی خاص، به دستِ یکی دیگر از بازیکنان منتقلاَش کنید!
کارت «بازی دوباره یا تغییرجهت بازی»: همانطور که از اسمش برمیآید، میتواند جهتِ بازی را از ساعتگرد به پادساعتگرد تغییر بدهد و به دارندهاَش این امکان را بدهد که در یک نوبت، 2 کارت به زمین بیندازد!
کارت «سرعت»: بهمحض اینکه این کارت را دیدید، سعی کنید اوّلین نفری باشید که یک کارتِ قابلقبول را بر روی آن میاندازید! البته خود بازیکنی که این کارت را بازی کرده -چون از قبل میدانسته که قرار است کارت «سرعت» بازی شود- حق ندارد کارت دیگری بر روی آن قرار دهد!
کارت «3+»: اگر بازیکنی، یک «3+» به زمین بیندازد، نفر بعدی مجبور میشود که 3 کارت اضافی از ستون کارتها بردارد… مگر آنکه یک «3+» دیگر یا یک «دلقک» در دست داشته باشد!
کارت «یک کارت بِده!»: به بازیکناَش امکان میدهد تا یکیاز کارتهای خود را انتخاب کرده و به یکی دیگر از بازیکنان بدهد!
کارت «دستها عوض!»: هروقت از دستتان ناراضی بودید -مثلاً هروقت که کلّی کارت، توی دستتان تلنبار شده بود- یک کارت «دستها عوض!» رو کنید و دستتان را با دستِ هر نگونبختی که دلتان خواست، عوض کنید!!
میزان پیچیدگی و نیاز به زبان خارجی: «چائو!» بازی چندان پیچیدهای نیست! کافی است کارتهای مختلف آن را بشناسید تا بتوانید خیلی سریع وارد بازی شده و از این بازیِ نسبتاً پُرسرعت و پُرهیجان لذت ببرید!
انجامِ این بازی مطلقاً نیازی به دانستنِ زبان خارجی ندارد.
تعداد و سنّ بازيكنان: «چائو!» برای 2 تا 6 بازیکن 7 سال بهبالا طراحی شده و ذات بازی بهشکلی است که فضایی شاد و پُرهیجان ایجاد میکند و برای جمعهای بزرگ دوستانه و خانوادگی بسیار مناسب است.
مدّت زمان بازي: حدود 20 دقیقه
توسعههای (Expansions) بازي: ندارد.
كيفيت قطعات و طراحي تصويري بازي: «چائو!» جزو «قوطیفلزیها»ی کمپانی «ژیگامیک» بهشمار میرود؛ جعبهی این قبیل بازیها، یک قوطی فلزی مستطیلشکل نسبتاً کوچک است با طراحی بسیار زیبا و فانتزی. کارتهای بازی نیز همگی از جنس مقوای باریک اما بسیار باکیفیت هستند. در مورد کار گرافیکی و تصویرسازیهای «چائو!» نیز میتوان به شفافیت و سرزندگیِ رنگها و شوخطبعی و ظرافت هنرمند، در جان بخشیدن به شخصیتهای «سنگ، کاغذ و قیچی»، اشاره کرد.
سخن پاياني: اگر میخواهید یکی دو ساعتی سرگرم باشید و در کنار دوستان یا اعضای خانواده -یا هردو!- تفریح کنید و خوش بگذرانید، «چائو!» انتخاب خوبی است! این بازی، شوخطبعی شما را شکوفا میکند، کودکِ درونتان را بیدار میکند، وادارِتان میکند سربهسرِ دیگران بگذارید و در راهشان «سنگ» بیندازید! «چائو!»، آموزش غیرمستقیم «فرصتطلبی» -در معنای خوب آن- است! بازیکنان یاد میگیرند که از کارتهایی که در دست دارند یا کارتهایی که روی زمین هست، بهترین استفادهی ممکن را ببرند!
آخرین نکته اینکه قیمت مناسب «چائو!»، آن را به هدیهای فوقالعاده برای عزیزان شما تبدیل میکند. زیاده عرضی نیست و خداحافظ… یا بهتر است بگویم «چائو!»…