ششم! (ششمین!) بدونتردید یکیاز پیچیدهترین نمونهها در دنیای بازیهای استراتژی انتزاعی است. قوانین اصلی [و حتی ایدهی اصلیِ] این بازی، از یکیاز اصیلترین و قدیمیترین بازیهای فکری تاریخ، یعنی شطرنج -یا بهتر بگوییم، شطرنج ماکارنکو- سرچشمه میگیرد.
“شطرنج ماکارنکو” در حدود سال ۱۹۲۰، در روسیه و با ایدهی آنتون ماکارنکو (۱۹۳۹-۱۸۸۸)، نویسنده، معلّم و تئوریسین تربیتی مشهور اتحاد جماهیر شوروی ابداع شد. در این نسخهی پیچیده، هریک از مُهرههای شطرنج کلاسیک (سُنّتی) از چند مُهرهی کوچکتر تشکیل میشوند: “شاه” از ۸مُهره، “وزیر” از ۷مُهره، “فیل” از ۵مُهره، “اسب” از ۴مُهره، “رُخ” از ۳مُهره و “سرباز” نیز از یک مُهره. مُهرههای ضعیفتر، با پیوستن به یکدیگر، قدرتمندتر شده و مُهرههای قویتر، با از دست دادنِ بخشی از نیروی خود، به ۲مُهرهی کوچکتر و ضعیفتر تبدیل میشوند…
بازی ششم! (ششمین!) ، حدود یکصد سال پساز ابداع بینظیر ماکارنکو، با تکیه بر همان ایده، چالشی فوقالعاده جالب و جذّاب را پیشِروی بازیکنان (و بهویژه شطرنجبازان) حرفهای میگذارد. در اینجا، مُهرهها در ابتدا بهصورتِ تکی -در قالب “سربازِ شطرنج”- واردِ صفحهی بازی شده و سپس با پیوستن به یکدیگر و تشکیل ستونهای بلندتر و بلندتر، قدرت میگیرند: “رُخ” (۲ مُهره)، “اسب” (۳ مُهره)، “فیل” (۴ مُهره)، “وزیر” (۵ مُهره) و “شاه” (۶ مُهره). بهمحضِ اینکه یکیاز ستونها ۶تایی -یا بلندتر- شود، بازی به پایان میرسد. نکتهی بسیار مهم، این است که لزوماً بازیکنی که ستون را ۶تایی میکند، برندهی بازی نخواهد بود! در ششمین! (ششم!)، مُهرهها بدون توجه به رنگشان میتوانند بر روی یکدیگر سوار شوند و رنگِ مُهرهی بالاییِ هر ستون، رنگِ آن ستون را تعیین میکند. پس اگر میخواهید برنده باشید، همیشه سعی کنید “سرستونها” را تصاحب کنید…
امّا József Dorsonczky، طرّاح خوشفکر رومانیایی، به این ایدهها بسنده نکرده و ۳ مُهرهی بینظیر دیگر نیز به بازی اضافه کردهاست: “بانو”، “گوژپشت” و “غول”! بانو -که مُهرهای است کاملاً یکتا- این توانایی را دارد که ستونها و مُهرهها را بهسوی خود بکشد؛ گوژپشت، با قوزِ بزرگی که بر پُشت دارد، از نشستنِ مُهرههای دیگر بر سَرِ ستون جلوگیری میکند و غول نیز با هیکل دُرشتاَش، بهتنهایی نقشِ ۲ مُهره را بازی میکند! پس ما در ششم! (ششمین!) با ۳۰ مُهرهی ساده و ۵ مُهرهی ویژه سر و کار داریم؛ مُهرههایی که اگر از بیرون، به بازی بیایند، حتماً باید در یک خانهی خالی بنشینند و اگر قرار باشد در صفحه جابهجا شوند، حتماً باید بر روی یک مُهره یا یک ستون دیگر سوار شوند و نمیتوانند واردِ یک خانهی خالی شوند!…
با امتیاز 9/7 از ۱۰ در سایت BoardGameGeek.com، ششمین! (ششم!) میتواند برای طرفداران بازیهای استراتژی خالص یا Pure Strategy Games جداً جذّاب و چالشبرانگیز باشد. قوانین بازی، دُرست مثل خود شطرنج، دشوار نبوده و در مدّتی کوتاه، قابلیادگیری است امّا دستیابی به شیوهی صحیح بازی و درکِ امکانات بالقوهی بینظیر موجود در آن، مستلزم مدّتها تمرین و دقت و تمرکز فراوان است. اگر بهدنبال یک بازی فکری برای سرگرم شدن و خوش گذراندن در جمعهای دوستانه هستید، احتمالاً ششم! یا ششمین!، پیشنهاد زیاد خوبی برای شما نباشد اما اگر در جستجوی یک بازی دو نفرهی نفسگیر و حرفهای هستید، قطعاً پیشنهادی است که نمیتوانید رد کنید!…